Reumatoïde artritis, artrose en jicht
Op dit moment hebben ongeveer 270.000 Nederlanders reumatoïde artritis. Iedere dag komen hier 700 mensen bij. Reumatoïde artritis is een auto-immuunziekte die wordt gekenmerkt door chronische ontstekingen in de gewrichten. Veel reumapatiënten hebben dagelijks last van pijnlijke en gezwollen gewrichten, stijfheid en (ernstige) vermoeidheid. Dit kan logischerwijs gepaard gaan met veel beperkingen en een verminderde kwaliteit van leven.

Bij artrose wordt het kraakbeen in de gewrichten aangetast. In de volksmond noemen we artrose vaak ouderdomsslijtage, maar dit klopt niet volledig. De aandoening komt namelijk steeds vaker en ook op steeds jongere leeftijd voor. In 2020 hadden naar schatting meer dan 1.5 miljoen Nederlanders artrose en de verwachting voor de toekomst ziet er niet rooskleurig uit: naar schatting is artrose in 2040 met 2.3 miljoen patiënten de meest voorkomende chronische aandoening. Naast dat mensen met artrose veel last kunnen hebben van pijn, stijfheid en spierzwakte, hebben zij ook een hoger risico op het krijgen van hart- en vaatziekten.

Jicht is een vorm van ontstekingsreuma waarbij er sprake is van een te hoge urinezuurspiegel in het lichaam. Urinezuur is een normaal afbraakproduct van de stofwisseling. Echter, bij jicht is er sprake van een teveel aan urinezuur. Hierdoor kunnen er in en rond de gewrichten urinezuurkristallen ontstaan. Dit kan leiden tot zeer pijnlijke ontstekingen in de gewrichten (jichtaanvallen). De ziekte komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen en komt de afgelopen decennia steeds vaker voor.

Oorzaken
Wanneer we kijken naar de oorzaken van reumatische aandoeningen zien we dat er een aantal factoren zijn waar we helaas geen invloed op kunnen uitoefenen. Denk bijvoorbeeld aan erfelijke aanleg en ons geslacht. Echter, onderzoek laat zien dat deze factoren het ontstaan van reumatische aandoeningen tot slechts 25% kunnen verklaren. Het grootste gedeelte lijkt te kunnen worden toegeschreven aan leefstijlfactoren, zoals een ongezond eetpatroon, te weinig beweging en chronische stress. Een andere vermeende oorzaak van reumatoïde artritis en artrose betreft de aanwezigheid van een chronische, laaggradige vorm van ontsteking. Dit is een soort sluimerende, geïrriteerde staat van het lichaam zonder dat er daadwerkelijk sprake is van een broeihaard. We zien dan verhoogde ontstekingswaarden in het bloed, wat gepaard gaat met versnelde veroudering en een hoger ziekterisico. Het lijkt erop dat deze laaggradige vorm van ontsteking niet alleen een rol speelt bij reumatische aandoeningen, maar ook bij andere auto-immuun- en chronische ziektes. 

Het goede nieuws is dat dergelijke leefstijlfactoren wél beïnvloedbaar zijn. En hoewel een gezonde leefstijl natuurlijk geen garantie biedt dat je niet ziek wordt, kun je je risico wel aanzienlijk verlagen. We hebben onze gezondheid dus deels in eigen hand. Zo heeft onderzoek overtuigend aangetoond dat eetpatronen die rijk zijn aan groente, fruit, volkoren granen, peulvruchten, noten, pitten en zaden de ontsteking omlaag kunnen brengen. Bij mensen met artrose zien we bovendien dat dergelijke voedingspatronen een gunstig effect kunnen hebben op de symptomen en het lichamelijk functioneren. Daarnaast zien we dat voldoende lichaamsbeweging en stressverlagende activiteiten de ontstekingswaarden in het bloed kunnen verlagen.

"Medicatie moet hand in hand gaan met gezonde voeding."

Plants for Joints en DIEGO
In het Plants for Joints onderzoek van Reade Amsterdam doen mensen met reumatoïde artritis en artrose mee aan een leefstijlprogramma. Tijdens de interventie werkten zij onder begeleiding van diëtisten toe naar een gezond en lekker plantaardig voedingspatroon. Daarnaast werd aandacht besteed aan beweging, stressmanagement en slaap. De eerste resultaten zijn inmiddels gepubliceerd: het Plants for Joints leefstijlprogramma zorgt voor een aanzienlijke daling van de ziekteactiviteit bij mensen met reuma. De positieve veranderingen houden ook na een jaar nog aan. Benieuwd naar dit onderzoek? Bekijk dan de video's op de website van Plants for Health. In de DIEGO (a Diet for the Treatment of Gout) studie van Reade wordt daarnaast onderzoek gedaan naar de effecten van een onbewerkt plantaardig voedingspatroon bij patiënten met jicht. De resultaten van dit onderzoek zijn nog niet gepubliceerd, maar zijn hoopgevend.

Heb jij reumatoïde artritis, artrose of jicht en ben je benieuwd naar wat (meer) plantaardig eten voor je kan betekenen? Dankzij onze ervaring bij de onderzoeken van Reade zijn wij inmiddels gespecialiseerd op het gebied van voeding en reuma. Met wetenschappelijk onderbouwd advies op maat helpen we je om jouw voedingspatroon te optimaliseren en de regie deels terug te pakken.

Andere reumatische aandoeningen
Vanuit de wetenschap is op dit moment nog niet duidelijk of een hoofdzakelijk plantaardig eetpatroon een positieve uitwerking kan hebben bij andere reumatische aandoeningen, zoals het syndroom van Sjögren en de ziekte van Bechterew. Echter, met het oog op de gezondheidsvoordelen die een dergelijk eetpatroon met zich kan meebrengen geldt hier: baat het niet, dan schaadt het niet. (Meer) onbewerkt plantaardig eten zal je gezondheid hoe dan ook ten goede komen.